Quantcast
Channel: ZACISZE w Warszawie: BLOG-PRZEWODNIK HISTORYCZNO-PRZYRODNICZO-ROWEROWY. Zacisze, Bródno, Targówek i okolice. Niestety- nie dla zomo, pewnych szewców i wiejskich z ostrowskiego.
Viewing all articles
Browse latest Browse all 92

Handlowa przeszłość Targówka- Osiedla

$
0
0

Na Jórskiego:

- Mydlarnia Frubowej (Fruby)- Jórskiego 39- barwnie opisana przez Osiedlaków na Naszej Klasie:  „Pod ścianą stały worki z suchą sypką farbą ( super intensywny kolor) i dużo różności. Art. malarskie, higieniczne na tamte czasy, nafta, niektóre artykuły potrzebne do szkoły (np. stalówki do piór), lepy na muchy oraz kapiszony i korki do korkowców. (…) szczególnie pamiętam korki do strzelania. Frubowa miała je po 50 gr za sztukę. Pod but takiego i strzelał. Był też sposób, żeby go położyć na boku, lekko przycisnąć butem i turlać tak kilka razy w przód i w tył. Wtedy po paru sekundach strzelał z boku buta fajny płomień i huk oczywiście, ale mniejszy niż przy „nadepnięciu normalnym”. Byli też tacy, którzy korek obdłubywali paznokciami z tego "korka" i zostawał im sam proch, który strzelał po rzuceniu nim na ziemię”;

- Kiosk Ruchu na wprost Frubowej;

- Kiosk/sklepik Janiny Papierzyńskiej ( Jórskiego 13 ) , oranżada kapslowana porcelanowymi zamknięciami na drucie i cukierki groszki, bułeczki, masło, jabłka, czytaj: http://warszawazacisze.blox.pl/2015/09/Kiosk-Papierzynskiej.html

- tzw. „stara spółdzielnia” (Jórskiego 35)- mleko z bańki, potem rzeźnik, obecnie hurtownia papierosów;

- tzw. „nowa spółdzielnia” (Jórskiego 20)- sklep MHD- WSS nr 427 (a z tyłu- gorące pączki u wynajmującego część budynku Stefana Górskiego). Obok budka telefoniczna. Obecnie cukiernia Górskiego ;

- sklep Kostykowskich (Jórskiego 21)- sklep z wódkami, później spożywczy; 

- sklep Wierzbickiej (Jórskiego 25);

- sklep Stanisława Winiarskiego na Jórskiego 49- oranżada, ciastka i różnej wielkości czerwone lizaki. Właściciel szczycił się dużymi wąsami (stąd pieszczotliwie zwano go „wąchalem”), a przy otwarciu drzwi rozlegał się brzęk metalowego dzwonka;

- w składzie opałowym ( Jórskiego 26?)   oprócz choinek kupowało się opał nie tylko na zimę, podpałkę, można było sprzedać różne opakowania szklane;

- Magiel u Molskich- Jórskiego 43 od  ul. Łokietka (dom Kurowskich), tamże sklepik z automatami. „Ogromna skrzynia, pościel nawinięta na wałkach i kręciło się korbą a   kobiety gadały maglując (dzieci pomagały kręcić)”;  

- rzeźnik Sieruta „Jelonek”- (Jórskiego 45a);

- Fryzjer Ryszard (Witold?) Świderski- Jórskiego 14. Tu strzygło się przed 1990 r. całe Zacisze. Z tego względu zakład miał renomę nieformalnego punktu informacji i … pożyczania pieniędzy.

    Przed II wojną na Jórskiego funkcjonował sklepik pod nr 23 (w 1936 r.), Zofia Dominiak pod nr 14 prowadziła handel winami i wódkami, Wacław Matczuk (nr 8) zajmował się dostawą trocin. L. Morawiecka- prowadziła gdzieś w Osiedlu piwiarnię. Na Jórskiego 25 mieściła się „Spółdzielnia Spożywców Przyszłość”.

Na Skłodowskiej (Uranowej):

- sklep Pszenickiej- rzeźnik? (nr 19); Kazimiery Lewińskiej (35)- mięso, kapusta, podobno nienajlepszej jakości;  Anieli Gębickiej (32)- spożywczy;  budka Zdzisława Karpińskiego (43a)- świeże kajzerki i oranżada w proszku. „Czasami miał otwarty kiosk rano w niedzielę i jak czegoś w domu zabrakło, to leciało się biegiem do Karpińskiego i zawsze ratował sytuację”.

- mydlarnia (nr 13?)

- skup szkła i punkt katechetyczny (nr 2).

Na innych ulicach:

-sklep Mrozowska 13 (1935),

- sklep Rusteckiego, Mrozowska 15 (do 1934),

- sklepik Jadwigi Bułowej obok szkoły 52 (Samarytanka 11).  Pod szkołą starsza pani sprzedawała  „pańską skórkę”,

- Cukiernia, wcześniej piekarnia (Gilarska 34: Helena Ślusarczyk, Gawryś, być może Górski): wspaniale napoleonki, a latem lody,

- sklepik Gilarskich (32),

- Chojnowska 2 róg Drapińskiej- przed wojną sklep spożywczy Sadocha, właściciel Górski- dom rozebrany w latach 80,

-Drapińska 5- sklepik Makowskiej,

-Drapińska 30- sklep spożywczo-rzeźniczy (1935) w „wieżyczce”,

- Kino „Pelikan” i klub sportowy Osiedlanka (oficyny), ok. 1955-65, biblioteka (drewniak od ulicy, nie istnieje), następnie sklep chemiczny i siłownia (Gilarska 21),

- świetlica PZPR, od 1957 r. przychodnia internistyczna ZOZ Praga- Północ (Gilarska 25),

- posterunek MO (przed wojną Policji)- Łokietka 11,

- ochronka dla dzieci i szwalnia, Chojnowska 16 (1933-?)

- kuźnia Radzymińska 171- Mońko, zamieszkały na Strzeleckiej na Pradze.

   Inne sklepy tuż po wojnie prowadzili: Jan Kowalczyk, Bronisława Żukowska, Irena Broler, Ludwika Nijakowska, Adam Wiliński, Konstancja Orzechowska.

  

   Po „większe” zakupy wyruszano na Pragę, do Targówka (na Radzymińską) oraz na bazarek na rogu Radzymińskiej i Handlowej. W kamienicy przy Generalskiej 3 mieścił się rzeźnik, a nieco wcześniej, w kamienicy przy Radzymińskiej 150- sklep paszowy. O Trzypiętrówce, piekarni i szwalni trzeba napisać osobny rozdział…

   Z wymienionych placówek usługowych najdłużej, bo jeszcze w latach 80. działały sklepy Papierzyńskiej i Kostykowskich, stara spółdzielnia (mięsny) i cukiernia Górskiego.  Lukę handlową uzupełnił sklep samoobsługowy na Samarytanki, wzniesiony po 1980 z myślą o mieszkańcach jednorodzinnych szeregówek Zacisza III. Trzy pierwsze przestały istnieć po 1990 r., gdy zabrakło sił właścicielom albo konkurencja w postaci bazarku i hipermarketów odciągnęła klientelę. W latach 90. powstały sklepiki: na rogu Jórskiego i Karkonoszy, na Samarytanki 15a, monopolowy na Radzymińskiej 157.  W 1998 r. po drugiej stronie szosy otwarto hipermarket budowlany Stinnes, dziś Obi. Do dziś dotrwał Obi i sam, prowadzony przez kolejnego najemcę oraz oczywiście monopolowy. W środku tej usługowej pustyni (w stosunku do okresu po wojnie) już w XXI w. otworzono sklep „Pod Strzechą” na Jórskiego 30.  

    Prowadzona przez komunistów od 1947 r. polityka gospodarcza zakładała ograniczenie i wyeliminowanie sektora prywatnego. Jej realizacja już w pierwszym roku doprowadziła do prześladowań i połowicznej likwidacji własności prywatnej oraz spółdzielczej. Narzędziem władz w „wojnie o handel” z przedsiębiorcami były m.in. koncesja, domiar (dodatkowe podatki) oraz utrudnienia np. przy zakupie towarów w hurtowniach. Utrapieniem przedsiębiorców były komisje „ do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym”. Dla tysięcy osób konfrontacja z komunistycznym aparatem państwowym oznaczała nie tylko utratę całego majątku i rodzinnie zarządzanych przedsiębiorstw, ale często zdrowia, a nawet niekiedy życia. Likwidacja prywatnych sklepów spowodowała ogromne trudności w zaopatrywaniu ludności w towary codziennego użytku, gdyż przez cały czas likwidowano o wiele więcej prywatnych placówek niż powstawało nowych - "uspołecznionych", które były nieefektywne . Na mocy ustawy ze stycznia 1946 r. upaństwowiono bez odszkodowania przemysł i znaczną część rzemiosła ( T. Tokarski, Wojna o handel, czyli PRL przeciwko prywatnej własności, Polonia Christiana, pch24.pl ).

   Gminna Rada Narodowa Bródno zarządziła konieczność likwidacji nielegalnych sklepów spożywczych, tajnych warsztatów rzeźniczych i piekarń.  Radni omawiali niehigieniczne warunki, w jakich znajdują się nielegalne przedsiębiorstwa i „nieuczciwą konkurencję”, jaką prowadza powyższe zakłady w stosunku do sklepów zarejestrowanych. Nakazano stemplowanie mięsa i plombowanie wędlin; planowano ukaranie wszystkich właścicieli sklepów, sprzedających artykuły nie objęte kartą rejestracyjną. Uchwalono dopłaty na opiekę społeczną w zależności od kategorii przedsiębiorstw. Jan Majkrzak z Targówka-Os., Wacław Bartosiński z Zacisza, Irena Kostrzewa z Elsnerowa jako „Komisja Kontroli Społecznej do walki z paskarstwem i szerzoną drożyzną” mieli  kontrolować i likwidować powyższe uchybienia wraz z sołtysami gromad.

    14.VI.1949 r. w godzinach 9-17 oględzin terenu Targówka- Osiedle dokonywała Gminna Komisja Zdrowia w asyście milicjanta Wacława Sobolewskiego. Na 32 zlustrowane nieruchomości, 20 właścicielom udzielono ustnej nagany. Z 28 właścicieli sklepów, mandatami ukarano: Jana Kowalczyka (200 zł), Bronisławę Żukowską (400), Irenę Broler (200), Anielę Gębicką (200), Jadwigę Bułę (400), Ludwikę Nijakowską (200), Adama Wilińskiego, Janinę Papierzyńską (600), Konstancję Orzechowską (200). Z 2 zakładów fryzjerskich, prowadzony przez Ryszarda Świderskiego ukarano mandatem 600 zł. Za nieczystości na posesji ukarano Kazimierza Biniendę, Stanisława Pilicha, Józefa Kowalczyka (po 300 zł). W piekarniach Heleny Ślusarskiej i Józefa Fiszera, wytwórni foremek guzikowych Mariana Pawlaka i ślusarni wyrabiającej metalowe pudełka Stefana Stockiego- zastano stan sanitarny zadowalający. Właścicielom studzien dano 2- tygodniowy termin na nakrycie ujęć ( Sprawozdanie Komisji Sanitarnej, Akta Gminy Bródno, 1948 ).

 


Viewing all articles
Browse latest Browse all 92

Trending Articles


TRX Antek AVT - 2310 ver 2,0


Автовишка HAULOTTE HA 16 SPX


POTANIACZ


Zrób Sam - rocznik 1985 [PDF] [PL]


Maxgear opinie


BMW E61 2.5d błąd 43E2 - klapa gasząca a DPF


Eveline ➤ Matowe pomadki Velvet Matt Lipstick 500, 506, 5007


Auta / Cars (2006) PLDUB.BRRip.480p.XviD.AC3-LTN / DUBBING PL


Peugeot 508 problem z elektroniką


AŚ Jelenia Góra