targeo.pl
Współczesne Zacisze, zajmujące rozległy obszar między Bródnem a Targówkiem, to w rzeczywistości twór powojennej administracji, gdy jedną nazwą zaczęto określać zwarty obszar budownictwa jednorodzinnego, jak również efekt działalności dziedzica Zygmunta Jórskiego. Skupując i parcelując ziemie folwarków, sąsiadujących z folwarkiem zaciszańskim, przyczynił się on do gwałtownego ruchu osadniczego i stworzenia nowej dzielnicy Warszawy, bo Zacisze znalazło się w jej granicach już w 1951 r. Obok najstarszego Zacisza, którego korzeni należy szukać pomiędzy Domem Kultury a Młodzieńczą i Mroźną po zachodniej stronie Radzymińskiej, zaczęły rozrastać się z czasem osiedla na terenie sąsiedniego Lewinowa (Miasto Ogród Zacisze) i Targówka (Osiedle, 18 C), trwały też niewielkie osady na ziemiach Bródna (Wojskowa) i Elsnerowa (Bukowiecka). Już przed 1939 r. "dzielnice" te stykały się zabudową, otoczone na obrzeżach ziemiami folwarków, które po wojnie stały się polami PGR-u Bródno lub terenami wojskowymi. Obecnie, gdy niemal każda "pędź ziemi" została zagospodarowana pod domki lub bloki, granice poszczególnych kolonii i osad nikną pośród zwartej zabudowy. Z mnogości powstała jedność. Kto potrafi opisać dziś granice Targówka Osiedla czy Lewinowa? Może garstka rdzennych mieszkańców. Na szczęście coraz więcej osób interesuje się przeszłością lub zna dawne czasy z opowiadań rodzinnych. Dlatego w okolicy ulicy Jórskiego najsilniej chyba akcentowana jest odrębność od Zacisza i niekiedy duma z mieszkania na "Osiedlu". Na wyremontowanych budynkach eksponuje się emaliowane, niebieskie tabliczki adresowe . Podobnie w okolicy Tużyckiej i Tarnogórskiej śmiało funkcjonuje nazwa Elsnerów. I szkoda, że deweloperzy sprowadzający na Zacisze w okolice Łodygowej tysiące osób nie dali im do zrozumienia nazwą nowego osiedla, że zamieszkają na Lewinowie. Przecież to wcale nie brzydsza nazwa niż Zacisze.
Zupełnie przeciwny pogląd na kwestię powrotu do źródeł i porządkowania nazw lokalnych zaprezentują zapewne mieszkańcy dawnych ziem Folwarku Bródno część AB. Chociaż i Bródno brzmi dumnie, jeżeli rozumiemy genezę tej nazwy i związek z piastowskim grodem.
Zaciszańskie dzielnice to:
Lewinów - dawny folwark składa się z dwóch najważniejszych kolonii: Miasta Ogrodu Zacisze (ziemie odkupione i rozparcelowane przez Jórskiego) oraz kolonii nr 11,12,13 i 14. Poza nimi istniały też kolonia nr 1 (obecnie ogrody działkowe, choć planowano parcelację) oraz kolonia nr 2, już poza Radzymińską, w otoczeniu stacji Orlen, częściowo wojskowa. Folwark posiadał duże ogrody (między Przewoźników a Potulicką) i wiele stawów.
Elsnerów - sięgał od ul. Remontowej po Swojską za torami kolejowymi. Generalnie przed 1945 r. jedynymi budowlami na Elsnerowie było kilka domków na początku Bukowieckiej, ruiny dworu i prochownie wojskowe na pozostałościach fortu XIIA. Fragment zwany Osiedlem Elsnerów litera J, po wojnie użytkowany częściowo przez "PGR Bródno Kółko Rolnicze Elsnerów", zabudowywał się od 1946 r., tu po 1975 r. wzniesiono domki jednorodzinne na miejscu dworku wielkiego kompozytora Józefa Elsnera. Był też Elsnerów Osiedle litera B- "rożek" wciśnięty między Zacisze i Targówek po zachodniej stronie Radzymińskiej (Bogumińska, Lotnika, Miedzianogórska) oraz Elsnerów- Osiedle Halinów. Pozostałe połacie Elsnerowa należały do folwarku- część zajęły ogrody działkowe, część za torami leżała odłogiem (teraz buduje się tu Wilno).
Targówek nr 18 Litera C- ciągnął się wąskim pasem wzdłuż Kanału Bródnowskiego- od Krośniewickiej po Bukowiecką. Tu już w 1848 r. zaczęła pracować klejarnia Lankajtesa , tu stały karczmy, a w dobie rozwoju zabudowy wzniesiono Trzypiętrówkę.
Targówek Osiedle - rozwinęło się w latach 30. XX w. na terenie "inkorporowanym" przez Z. Jórskiego. Szczyciło się kilkoma kamienicami, tu po wojnie wjeżdżał drugi autobus, założono park, kino, zbudowano nową szkołę.
A rdzenne Zacisze? Wcale nie pozostaje w tyle pod względem mnogości lokalnego nazewnictwa. Miało dwie spore "dzielnice", kilka osad, willi o ciekawych nazwach. Ale o tym kiedy indziej...
Podziały hipoteczne w okolicach ul. Piecyka, Promiennej, Kraśnickiej- kliknij tu .
Zobacz też: plan parcelacji Lewinowa i Elsnerowa